fredag 25. mai 2012

Høgtider i Kristendommen

I Kristendommen er det mangen merke dager. Det er: Jul, Påske og Pinse som er den viktigste Høgtidene i Kristendommen.  Julen er kanskje den viktigeste høgtiden for mangen. Julen og påska er dei to høgtidene som blir feira mest.Det er veldig mangen flotte og viktige tradisjoner  i Kristendommen.

Pinsa


Pinsa er til minne om at den heilage ånd kom til apostelene. Dagen er rekna som fødseldag til den kristne kyrka


Jula


Er den mest kristne høgtida som blir feira og er mest kjent


Påska 


Påska er mest sentrale høgtida sammen med jula. Påska feirers til minne om jesus oppstandelse, død og kristi jesus lidelse.



 
Jesus oppstandelse.

Kjelder:


http://www.norsksidene.no/view.cgi?&link_id=0.8880&session_id=0

http://no.wikipedia.org/wiki/P%C3%A5ske

http://no.wikipedia.org/wiki/Pinse

fredag 11. mai 2012

Bønner i kristendommen, jødedommen og Islam

Ordet bønn er eit av dei største rituala, som feiring av høgtid. Alle folk ber på ein eller anna måte. Bønn er at ein vender seg til det heilage, til guddom som er større og mektigare enn mennesket sjølv. Når ein ber uttrykkjer takk, kjem med ønske, forventningar og bekymringar. Ein kan be for seg sjølv, andre medmenneske og verda. Dei kan be aleine eller saman med andre. Ein kan be høgt eller inni seg.

Å falde hendene kan vere ein måte og konsentrere seg om bønna.
Ein grunn til å be er om å få hjelp, eller tilgjeving. Ein kan be uansett alder.
Kristendommen


Bønn er viktig i kyrkjene, og det personlege kristne livet. Når kristne ber så ber dei i Jesu namn. Når Jesus levde på jorda, sa han til menneska at dei skulle be aleine eller saman med andre. Disiplane spurde Jesus om dei kunne lære han å be, då lærte han dei "Vår far". Alle kristne kyrkjer i verda ber denne bønna. Andre bønner er truvedkjenninga, og "Ave Maria".
Dette er typisk for kristendommen.
Krosset, og at vi faldar hendene.  

Vår Far

Vår Far i himmelen!
Lat namnet ditt helgast.
Lat riket ditt koma.
Lat viljen råda på jorda slik som i himmelen.
Gjev oss i dag vårt daglege brød,
og tilgjev oss vår skuld,
slik vi òg tilgjev skuldnarar.
Og lat oss ikkje koma i freisting,
men frels oss frå det vonde.
For riket er ditt, og makta og æra i all æve.
Amen

Jødedommen

Bønn i jødedommen har ein sentral del i jødedommen. Folket som ber bønner vender seg til Gud, aleine eller i felleskap. Kvar gang dei ber kan Gud svare. Bønner hjelper folket til å sjå inni seg sjølv, sjå si rolle i verda, og forholdet sitt til Gud. Eit rett sinnelag er viktig når ein ber. Når ein ber skal ein ha Gud i tankane sine, og vere bevisst på å oppfylle dei pliktene menneska har ovanfor Gud. Innanfor jødedom er det ulike retningar, slik som ortodoks jødedom. I ortodoks jødedom må mennene be tre gongar dagleg. Dei ber anten aleine eller saman med minst ni andre menn. Medan dei ber, må ansiktet deira vere vendt mot Jerusalem. Kvinner har ikkje eit så strengt rituale, men dei har likevel plikt til å be. Mest kjende bøna i jødedommen er "Amida", som tyder å stå. Når menn står opp om morgonen, ber dei "Shema Israel" medan dei står ved kjøkkenbordet.
Jødisk kvinne som ber ved klagemuren.





Jødisk kvinne som står ved gata og ber.
Ein jødisk mann, som står ved klagemuren og ber.

Islam

Dei må be 5 gonger per dag, og dette skjer etter spesielle ritual. Desse fem bønene er ei av dei fem søylene i Islam. Menn skal helst be i moskeen. Men det er ikkje alltid at moskeen er like nær, slik som i Noreg. Difor kan ei be desse bønene kvar som helst, men på ein rein stad. Dei må bruke eit bønneteppe når dei ber. Dei framfører bønnene på arabisk, noko som alle over heile verda gjer. Når ein ber må ein konsentrere seg om kjærleiken til Gud.




  

Ein blir aldri for ung til å be!
Islams mann som ber.


Kjelder:

- RLE boka

Bilder:

torsdag 10. mai 2012

Matregler i Jødedommen!





Jødisk mat skal vere Kosher. Ordet Kosher betyr egnet og beskriver mat som er egnet for dem som lever etter jødiske regler. Reglane for Kosher mat er i fra Bibelen.


Her er de viktigste reglene



  • Pattedyr som er drøvtyggere og har delte klover er tillatt. Svin og hest er urene og skal ikke spises.
  • Ville fugler og rovfugler er ikke tillatt. Høns, gjess, ender, duer og kalkun er tillatt.
  • Alt som vokser av jorden, samt melk og melkeprodukter og egg fra tillatte dyr.
  • Pattedyr og fugler må være slaktet på jødisk vis (sjekting). Det betyr at alt blod må fjernes fra dyret. Det er forbudt å spise blod.
  • Melk og kjøtt må ikke blandes eller spises samtidig
  • Kjøttetende dyr er ikke tillatt.
  • Fisk som har skjell og finner er tillatt, men skalldyr er forbudt  



Lenkjer: Reglene fra Jødedommen er kopiert fra:   http://www.tine.no/ernaring/sunt-kosthold/religion-og-matregler

Teksten er hentet fra Nettet brukte denne siden http://www.tine.no/ernaring/sunt-kosthold/religion-og-matregler 



Kva seier religionane om livet etter døden?


Kristendommen joh. 3.16 for så elska Gud verda at han gav son sin den einborne, så kvar den som trur på han ikje skal gå fortapt men ha evig liv.
      Jesus døydde for menneska på korset. Dermed opna han vegen til himmelen etter døden. Vi skal få forsoning for syndene våre og ha evig liv. Det skal vere nok å tru på Gud. Men allikavel snakkar vi om eit helvete..?
      Joh. 3.16 er grunnlaget for den kristne tru og er kala den vesle bibelen. Idag debbaterast det om det livet ein lev no vil ha nok å sei for kvar ein hamnar etter døden. Det er to sentrale "retningar": nokre meiner at Guds mektige kjærighet fordømmer ingen og at alle vil verte tilgjevne. Det andre synet legger vekt på Guds absolutte heilagdom og meinar syndarar skal lide ei evig straff.

I Jødedommen lengtar dei etter ei rettferdig verd, og håpar på ei avgjerd basert på rettferd etter døden. Både ortodokse og pregressive jødar trur på sjela's udødelighet, men berr ein liten prosent trur at det finst eit helvete. Den endelige dommen skal Gud stå for og kvar einaste gode handling på jorda vil telle positivt.


Muslimar som ligger for døden gjentar ordet "Shahada", som betyr  "Det er ingen gud uten Allah, og Muhammed er hans profet."
    I den islamske trus femte artikkel står læra om livet etter døden. Profeten Muhammed har lært om oppstandelsen etter døden og dommen på ytterste dag. Det går ut på at livet og alt som finst i verda ein gong vil ta slutt på ein bestemd dag. Det er berre Gud som veit når dette vil skje, dommedagen kallast Qiyamah, betyr den ytterste dagen.
    På dommedag vil engeleg Israfil blåse i trompeten sin og vekke alle døde frå gravene sine.
                            

Buddhismen seier at alt forandrer seg, ingenting er evig. Etter dette livet vil det komme eit nytt liv, og mennesket blir født igjen og igjen i millionar av år...
   Ein gjenfødast i ein uendeleg rundgang, og å oppnå dette kallast Nirvana. Det går ikkje an å forklare heitl kva det eigentleg meinast med Nirvana, men Buddah brukte bilder av ein flamme som slukka fordi det ikkje var nok meir å brenne, for å illustrere.

For å nå nirvana må man etterleve den åttendelte vei:1. Rett kunnskap
2. Rett holdning
3. Rett tale
4. Rett handling
5. Rett levemåte
6. Rett streben (anstrengelse)
7. Rett sinn (ettertanke)
8. Rett meditasjon (selvfordypelse)

                         
Hinduane trur at når ein døyr, er det berre kroppen som dør, medan ånda eller sjela lever fleire gongar i forskjellige tilstandar. Hinduens karma vil vere avgjerande for kva du blir født som i ditt neste liv og dei kan ikkje huske nok frå sine tidlegare liv og tilstandar. Denne gjenfødinga gjentek seg heilt til Moksha inntreff, som vil seie at ein vert befridd frå gjenføding og død.
   Det gjeld å leve så bra som mogleg for å få eit fint neste liv. Dei som ikkje oppfører seg bra, har også ein sjanse til å omvende seg viss dei ser at det kjem til å vere til deira fordel i neste liv.
                           


* Døden er eit av dei viktigaste temaene innanfor ein religion eller tru, men det einsate vi kan vite sikkert er at ikkje alle har rett...



torsdag 29. mars 2012

Human-Etisk Forbund






Human, tyder menneske. Og dette er grunnlaget for Human-Etisk Forbund. Humanistane fokuserer på livet her og no, tankane på menneskelivet, utan at dei trur på nokon gud.
    




  • Human-Etisk Forbund er internasjonalt og samarbeider med humanistar over heile verda. Forbundet vart stifta i Amsterdam i 1952.
  • Målet deira er å at alle skal få leve verdige liv.
  • HAMU er ein kjelde til fobundet sitt arbeid og er ein hjelpeorganisasjon. Dei har fleire prosjekt i bl.a. India og Nepal, der dei hjelp menneske som vert behandla stygt eller slit med undertrykking. Særleg hjelp får kvinner og barn.
  • Menneskerettane er også ein viktig del av Human-Etisk Forbund sitt arbeid.
  • I Noreg vart Human-Etisk Forbund stifta i Oslo i 1956 og idag har dei over 79 000 medlemmar.
                                                   

  • Etikk, er òg viktig for humanistane. Korleis menneske skal leve og oppføre, tenkjer dei mykje på. Den gylne regelen, er svært sentral, men dei kallar det gjensidigheitsprinsippet. "Det du vil at andre skal gjere mot deg, skal du og gjere mot dei."
  • Mennekse skal ta ansvar og stå for moralske avgjerder. Dei skal vere glade og spre glede i forhold til andre menneske og mot naturen.

                                                 
                                                    Etikk handlar om likevekt                                                   

  • Humanetikarane/humanistane har ikkje kyrkjer, men forsamlingshus. Det er ofte rådhus, kulturhus, eller andre plassar som høver til seremoniane.
  • I staden for vår dåp, held dei namnefest for små barn.
  • Vi har kristeleg konfirmasjon, medan dei har ein borgarleg. Der har dei lagt vekt på ei humanetisk undervising, med tanke på gjensidigheit, ansvar og respekt.
  • Human-Etisk Forbund arrangerer også bryllup og begravelsar.
Her er to jenter som har hatt borgarleg konfirmasjon
                                     

  • Human-Etisk Forbund ser på mann og kvinne som likestilte på alle plan. Dei meinar òg at sambuarskap og ekteskap er likerverdige og at menneska individuelt må finne ut korleis dei samlivet skal fungere.
  • Barn ser dei på positivt og synest det er viktig at dei får ein trygg og god oppvekt og lever i eit bra miljø.
  • Ein del av barnas "oppdragelse" er å fortelje dei om konsekvensar av ting dei gjer i staden for å tordne fram med "rett og gale."
                                                        
Kjelder: Under same himmel 3

Bilde 1.
Bilde 2.
Bilde 3.
Bilde 4.
Bilde 5.

                                

Samanlikning av kunst i dei forskjellige religionane

Kristendommen: kunsten kan variere, nokre kyrkjer er rikt utsmykka, medan andre deriomot ikkje har så mykje. Kristne tenkjer at berre det beste er godt nok i Guds hus. Store vakre kyrkjer, skal symbolisere det mektige og guddommelege. Derimot dei meir enkle kyrkjene har ein tanke med å formidle eller vise Jesus sitt enkle liv på jorda. 
''Typisk altertavle''
i norsk kyrkje
Islam: Som eg nemde i forrige innlegg, har Islam berre èin Gud. Kunsten innanfor denne religionen er nettopp for å heidre og prise Allah. Men muslimane har forbod mot å lage bileter av Gud og levande vesen fordi dei er redde for at bildene skal verte ein gjenstand for dyrkelse. 

  
Eit eksemplar av islamsk kunst.


Hinduismen: i hinduistisk kunst er det ofte gudane som er avbilda. Hinduane vil framheve gudane sin åndelige tilværelse. Du ser sjeldan at det er bilete av situasjonar eller spesielle hendingar i hindustisk tru, derfor vert kunsten ofte oppfatta som symbolsk.



  
Bilete av Shiva & Parvati

Buddhismen:  har mange kunstneriske tradisjonar og det er ingen reglar for kunsten i buddhismen. Buddah med sitt liv er ei stor inspirasjonskjelde og ein finn mange bilete og måleri av nettopp dette.

"Buddha under Bohidtreet"

Jødedommen: lærer at ei ikkje skal lage bilete, statuar, eller andre formar for kunst av Gud. Kunsten har teke andre retningar, som gjennom kalligrafi, ornametikk og utsmykking.

Kalligrafi: er ein form for skrivekunst. Poenget er å utrykke det vakre budskapet gjennom ein skjønn skrift.

                    

Ornamentikk og utsmykking: er også ein del av den jødiske kunsten. Når ein jøde les Toraen, brukast ein skrivepinne (kalla 'yad'), har ofte ornament i sølv, og Torarullane har eit vakkert klede/stoff over seg. I synagogane er det ofte fint utsmykka, spesielt moderne synagogar. Dei har glasmåling i vindauga. Andre symbol som davidstjerna og steintavlene, er eksemplar av jødisk kunst.

      

*********************************************************************************

Kjelder, tekst:
  • wikipedia.org
  • snl.no
  • Under same himmel 3
Kjelder, bilete:


fredag 16. mars 2012

Sentrale religionane

Religionane har noko dei meinar er veldig viktig som utrykk i tankane og trua deira. Det sentrale i kristendommen er: Jesus. Han er guds einaste son og den som frelsar verda. Å leve i felleskap med jesus er det vikitigaste i Kristendommen.

 I jødedommen så er det viktigaste Torraen det handler om å holde boka Toraen og leve etter Toraen.

Hinduismen er ein religion med svært mangen ulike gudar. Eitt av kjenneteikna er tilbedinga av mange ulike gudar.

I Buddhismen er å følge buddhas lære for å nå oppvaking, nirvana.

Humanetikarane meiner at livet her på jorda er det viktigaste for menneska. Dei meiner og at dei ikkje vite noko om livet etter døden.



Jesus

Kjelder :
http://www.google.no/imgres?um=1&hl=no&sa=N&biw=1024&bih=677&tbm=isch&tbnid=EFcYxS0FOoQeEM:&imgrefurl=http://www.turnbacktogod.com/jesus-christ-wallpaper-sized-images-pic-set-01/&docid=7zSHw7b-dfaq_M&imgurl=http://www.turnbacktogod.com/wp-content/uploads/2008/06/jesus-christ-0107.jpg&w=1662&h=2200&ei=NkJjT_PnNPD14QTb1LyACA&zoom=1&iact=hc&vpx=371&vpy=307&dur=813&hovh=258&hovw=195&tx=86&ty=141&sig=107414528891822116286&page=1&tbnh=136&tbnw=123&start=0&ndsp=20&ved=1t:429,r:9,s:0


Teksten er henta fra RLE boka.